Çocuklarda Havayolundaki Yabancı Cismi Çıkarma Becerisi  

Araçlar: Tek kullanımlık eldiven

1. Tek kullanımlık eldiven giyer ¹
2. Güvenliği sağlar ²
3. Tıkanmanın kısmi ³ veya tam tıkanma ⁴ olup olmadığını belirler
4. Kısmi tıkanıklığı olan hastalarda hastayı öksürmeye teşvik eder
5. Tam tıkanıklığı olan bebeklerde bir elle hastayı destekleyip yüzüstü yatırır ve diğer elin ayasıyla beş kez sırtına (kürek kemiklerinin arasına aşağıdan yukarıya doğru süpürür tarzda) vurur(sırt vurusu)
6. Tıkanıklığın açılıp açılmadığını kontrol et, açıldıysa işlemi durdurur
7. Tıkanıklık açılmadıysa hastayı sırtüstü yatırıp sternumun ½ alt kısmı üzerine bası uygular. Bu iki işlemi dönüşümlü olarak yabancı cisim çıkıncaya kadar beşer kez uygular
8. Bir yaş üzeri çocuk ve erişkinlerde Heimlich Manevrası uygular.
9. Hastanın bilinci kapanacak olursa temel yaşam desteği uygular.

AÇIKLAMALAR

1. Hastane dışında eldiven giyilmeden hemen müdahale edilmelidir.
2. Güvenliğin sağlanması: Olay yerinde olası tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturur. Örneğin gaz varlığı söz konusu ise zehirlenmelerin önlenmesi için gaz tüpünün vanasını kapatır, ortamı havalandırır. Mümkünse eldiven giymelidir.
3. Kısmı tıkanma: Hasta öksürebilir, konuşabilir, az da olsa nefes alır, nefes alırken ıslık sesi (wheezing) duyulur
4. Tam tıkanma: Hasta öksüremez, konuşamaz, nefes alamaz, özellikle dudaklarda ve parmak uçlarında olmak üzere ciltte gri-mavi renk değişikliği (siyanoz) görülebilir.
5. Heimlich Manevrası: Hastanın arkasına geçip sarılıarak gövdesi kavranır. Sağ elin başparmağı içre kalacak şekilde yumruk yapılır. Yumruk göbek çukuru ile ksifoidin arasına yerleştirilir. Sol el ile yumruk yapılan el bilekten kavranır. Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırılır.

NOTLAR:

• Yabancı cisim aspirasyonu havayolunun parsiyel veya tam obstrüksiyonuna ve dakikalar içerisinde ölüme neden olabilir. Yabancı cismi alt hava yollarına itebileceğinden ağzın kenarına kadar (elle alınabilecek kadar) dışarıda değilse ağız içerisine parmak sokulmamalıdır.
• Eğer hava yolunda yabancı cisim olan çocuk hastanede ise uyanık ve hava yolu açıklığı kısmi olarak kapalı ise destek oksijen verilmelidir.
• Temel yaşam desteği manevraları başarısız ise balon-maske ile solutmaya başlanmalıdır.
• Eğer balon-maske ile göğüs duvarı yeterince yükseltilemiyorsa laringoskopi uygularak ve pediatrik Magill pens* ile yabancı cisim çıkartılmalıdır.
• Eğer hava yolu tıkanıklığı devam ederse entübasyonu, krikotirotomiyi, trakeostomiyi veya helioxu düşünmek gerekir.

*Magill pens