Bu yazıda geçen bilgiler 4. Güncellemesi yapılan “Çocuklarda ve Adolesanlarda Hipertansiyona Yaklaşım” klavuzundaki bilgilerle uyumludur.

Pediatrik Hipertansiyon

Akım = DBasınç/Direnç
DBasınç = Akım x Direnç

• Kan basıncı (KB), kan akımı ile vasküler rezistansın çarpımına eşittir
• Sol ventrikülün oluşturduğu itici güçle sağlanan basınç, damar yatağının basıncının üstüne çıkarak kan akımını sağlar
• Dokuların oksijenlenmesi için perfüzyon ne kadar önemli ise tansiyon yüksekliğinin uzun dönemde oluşturacağı organ hasarlarının engellenmesi de o kadar önemlidir
• Hipotansiyon çoğunlukla akut bir acil iken hipertansiyon çoğunlukla kronik bir hastalıktıktır.

(National Institude for Health)
Hipertansiyon tanı, değerlendirme ve tedavi klavuzu (2005)

3 yaşından itibaren TA ölçümü rutin FM’nin bir parçası olmalı

Üç yaşın altında şüpheli FM ve klinik durumlarda TA bakılmalı. Aşağıda hangi durumlarda 3 yaşın altında da tansiyon bakılması gerektiği belirtilmiştir.

1. Böbrek Hastalığı (sık İYE, proteinüri, hematüri, ürolojik malformasyon)
2. Prematürite ve NICU yatışı
3. Konjenital kalp hastalığı (tamir edilmiş veya edilmemiş)
4. Solid Organ Transplantasyonu, KİT
5. Kanser ve diğer HT yaptığı bilinen klinik durumlar (nörofibromatoziz, tüberoz skleroz)
6. Tansiyon yüksekliği yapabilen ilaçlar
7. KİBAS bulgusu

TA nasıl ölçülmeli?

• En uygun yol sifingomanometre ve steteskop
• Dijital TA cihazları mean (ortalama) TA ölçerler, cihazda >90p çıktığında oskültasyon ile ölçüm yapılmalı, yoğun bakımlarda kullanılabilir
• Brakiyal arter üzerinden veya kubital fossa’nın proksimal ve medialinden
• Manşon kolun 2/3’ü büyüklüğünde ve kolun %80-%100’ünü sarmalı
• Steteskop manşonun yaklaşık 2 cm altına yerleştirilmeli
• Hasta 5 dakika sırtı yaslanık ve ayakları yere basar şekilde sakin oturur pozisyonda bekledikten sonra, kol destekli ve ölçüm kalp hizasında
• Ölçüm sağ koldan (CoA) normalde bacaklarda TA kollardan 10-20 mmHg yüksek
• Civalı sifingomanometre bulunamazsa aneroid (sıvı içermeyen) cihazlar kullanılabilir.

 

TA nasıl ölçülmeli?

• Korotkof K1: Sistolik TA
• K5 (sesin tamamen kaybolduğu yer)
• K4: sesin boğuklaştığı yer
• Bazı hastalarda özellikle 13 yaş altı ses 0 mmHg’ye kadar duyulabilir yani K5 duyulmaz, bu hastalarda ölçümü steteskopun ucuyla tekrarla halen K5 yok ise K4’ü kullan.

Hipertansiyon Tanımı 

Tekrarlayan ölçümlerde sistemik ve/veya diyastolik tansiyon değerinin cinsiyete, yaşa ve boya göre 95p’in üzerinde olmasına hipertansiyon denir.

• 90-95p arası prehipertansiyon (≥120/80)
• 95p ile 99p+5 mmHg Evre 1 HT
• >99p+5 mmHg Evre 2 HT

Tansiyon tablolarında 50-90-95 ve 99. yüzdelik dilimler yazar

>90 p ölçümlerde iki ölçüm yapıp ortalaması yazılmalı

95p ise üç ölçüm yapılıp derecelendirilmeli, Evre2 ise çok hızlı değerlendirme ve tedavi için yönlendirmeli, hasta semptomatikse acil tedavi ve araştırma için yönlendirilmeli.

 

Beyaz Önlük Hipertansiyonu

Muayenede TA>95p iken muayenehane dışında <90p olmasıdır.

ABPM (Ambulatory Blood Pressure Measurement): beyaz önlüm HT, organ hasarını riskini belirlemede, ilaç direnci, ilaca bağlı hipotansiyon durumlarını saptamada kullanılır.

• Epizodik hipertansiyon
• Kronik böbrek yetmezliği
• Diyabet
• Otonomik disfonksiyon

Türkiye’de ABPM yerine çoğunlukla HOLTER denir. Ama aslında HOLTER kelimesini daha çok kalp ritim takibi için kullanılan cihaza demekteyiz

 

Hipertansif Çocuklar Spor Yapabilir mi? 

• «Therefore, regular aerobic physical activity (30–60 minutes of moderate physical activity on most days) and limitation of sedentary activities to less than 2 hours per day are recommended for the prevention of obesity, hypertension, and other cardiovascular risk factors.»
• Yarışmalı sporlar sadece Evre 2 HT’ da yasaktır.

 

KRONİK HİPERTANSİYONUN ORGAN ETKİLENİMLERİ

LVH (Left Ventriculer Hypertrophy)

• Sol ventrikül hipertrofisi kronik hipertansiyonun en belirgin bulgusu
• Echocardiography
• Aynı zamanda ilaca başlama endikasyonu
• Konzervatif (aşırıya kaçmayan, mutedil) kesme (cut-off) değeri Sol ventriküler ağırlık (LV Mass): 51 g/m2.
• Şu anki klavuzda karotid intima-media ölçümü, mikroalbuminüri ölçümü gibi rutin taramalar önerilmemekte.

Hastayı ilk değerlendirirken obeziteyi ve Obstrüktif Uyku Apnesini, insülin rezistansını ve hiperlipidemiyi atlamamak gerekir (BMI>95p).

Bunlar yaşam modifikasyonları ile değiştirilebilir durumlar.

BEARS (OSA taraması)

Bedtime problems

Excessive daytime sleepiness

Awakenings during the
night

Regularity and duration of sleep

Sleep-disordered breathing (snoring).

 

KOMPLİKASYONLAR

Hipertanisyona Bağlı Görülebilecek Komplikasyonlar 

 

TEDAVİ

Ne Zaman Tedavi Etmek Gerekir? 

Farmakolojik Olmayan Tedavi Yöntemleri

• Kilo vermek
• Düzenli fiziksel aktivite
• Diyet modifikasyonu
• Aile merkezli müdaheleler
• Sigaranın bırakılması
• Alkolün bırakılması
• Tuzun azaltılması (4-8 yaş için <1.2 gr, >8y için <1.5 gr)

Farmakolojik Tedavi

• Mümkünse her zaman tek ilaç başla
• Makul tedavi seçenekleri ACE-I, anjiotensin reseptör blokörleri, kalsiyum kanal blokörleri, diüretikler
• Amaç TA<95p yapmak
• Eğer eşlik eden başka rahatsızlıklar (kronik böbrek hastalığı, diyabet, end-organ hasarı) varsa amaç TA<90p yapmak
• Hasta semptomatikse acil iv tedavi başla
• Hipertansif Acil (Emergency): hipertansif ensefalopati, nöbet, bilinç bulanıklığı, amaç %25 azaltmak
• Hipertansif Öncelik (Urgency): ciddi baş ağrısı, kusma gibi, bu hastalara iv veya oral tedavi verilebilir

Çocukluk döneminde obezitenin görülme sıklığı arttığı gibi primer hipertansiyonun görülme sıklığı da artmaktadır.

Ama çocukluk döneminde en sık hipertansiyon nedeni böbrek rahatsızlıkları ile ilişkili hipertansiyondur.

Fizik Muayeneden Tanıya Gitme